დამატებითი ამოსასვლელები მეტროსადგურებში — იდეები არჩევნების წინ

პოლიტიკოსები ყველაზე აქტიურები წინასაარჩევნო პერიოდში არიან. ასეა ახლაც. თბილისის მოქმედმა მერმა და „ქართული ოცნების“ მერობის კანდიდატმა, წინასაარჩევნოდ ყველა დაპირება ერთდროულად „გამოამზეურა“.

მას შემდეგ რაც უკვე გავიგეთ, რომ თბილისში ტრამვაი დაბრუნდება, უკვე ახალი გეგმების შესახებაც შევიტყვეთ.

გეგმა კი მეტროსადგურებში, კერძოდ, „მარჯანიშვილისა“ და „ახმეტელის თეატრში“ მეორე ამოსასვლელების მოწყობას გულისხმობს. თბილისის მერის განმარტებით, აზიის განვითარების ბანკის მხარდაჭერით პროექტის კონცეფცია უკვე შექმნილია. სწორედ მის საფუძველზე, მეტროსადგურების მეორე ამოსასვლელების მოწყობისთვის დეტალური პროექტის მომზადება მიმდინარეობს.

ამ გადაწყვეტილებამ მგზავრთნაკადი უნდა განტვირთოს. კახა კალაძე ამბობს, რომ დამატებითი ამოსასვლელის მოწყობით, „გაუმჯობესდება საქვეითო მისაწვდომობა და მეტროსადგურების უახლოესი უბნები მიზიდულობის წერტილებად იქცევა, გახდება უფრო ადვილად მისადგომი“. გარდა ამისა, მერი გვარწმუნებს, რომ გაიზრდება ქვეითთა უსაფრთხოება, მგზავრები მეტროსადგურებში ჩასვლა-ამოსვლას შეძლებენ უფრო სწრაფად და კომფორტულად. გეგმა ასევე ითვალისწინებს ინკლუზიური ხელმისაწვდომობის მიზნით თბილისის რამდენიმე სადგურზე შიდა და გარე წვდომის გაუმჯობესებას.

გეგმის რეალიზებისთვის პროექტირება 2026 წლის დასაწყისისთვის დასრულდება, ამის შემდეგ კი სამშენებლო სამუშაოებზე ტენდერიც გამოცხადდება.

ეს გეგმა ახალი სულაც არ არის. აღსანიშნავია, რომ მეტროპოლიტენის მოდერნიზაცია რამდენიმე წელია მიმდინარეობს და ის რამდენიმე ეტაპად არის დაყოფილი. კონკრეტული ნაბიჯები გაწერილია თბილისის სატრანსპორტო გეგმაში, რომელშიც, სხვათა შორის, გათვალისწინებული იყო „ახმეტელის თეატრისა“ და „მარჯანიშვილის“ სადგურზე ახალი ამოსასვლელების მოწყობა, ასევე ლიფტებისა და ესკალატორების დამატება.

„ურბანული ლაბორატორიის“ ხელმძღვანელის, გიორგი ბაბუნაშვილის თქმით, „ახმეტელის თეატრისა“ და „მარჯანიშვილის“ სადგურებში ახალი ამოსასვლელების მოწყობა ჯერ კიდევ საბჭოთა კავშირის დროს იყო დაგეგმილი, თუმცა ორივე მათგანი დაკონსერვდა. მისივე თქმით, შორეულ პერსპექტივაში თავისუფლების მოედანზე, ავტობუსების საკვანძო გაჩერებასთანაც შესაძლებელია მეორე ამოსასვლელის გაკეთება და მთლიანობაში დამატებითი ამოსასვლელები ხელს შეუწყობს მგზავრთა ნაკადების განაწილებას. მნიშვნელოვანია, რომ პროექტი ითვალისწინებს შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირებისთვის ადაპტირებული გარემოს შექმნას, სწორედ ამას ემსახურება ლიფტების მოწყობა და ესკალატორების გამართვა.

მეტროსადგური „ვარკეთილი“ — დაუსრულებელი პროექტი

მიუხედავად ახალი დაპირებებისა, თბილისის მეტროს განახლების პროექტების გამოცდილება გვასწავლის, რომ პროცესი ხშირად გაჭიანურებულია და პრობლემებითაც არის სავსე. ამის ერთ-ერთი მაგალითია „ვარკეთილის“ სადგური, რომელმაც მუშაობა მესამე დღეა განაახლა.

მერი განაწყენებულია, რომ სადგურის დაკეტვას უკმაყოფილება და ქილიკი მოჰყვა. „საზოგადოებას ავუხსენით, თუ რის გამო იყო დაკეტილი მეტროსადგური. საჭირო იყო რთული სამუშაოების განხორციელება, რომლის ჩატარებაც მეტროს ფუნქციონირების პირობებში შეუძლებელი იყო. სამუშაოები განხორციელდა ჭერზე, რომელიც იყო უმძიმეს ავარიულ მდგომარეობაში. განხორციელდა მისი შესაბამისი ხსნარებითა და ბეტონით დამუშავება, როგორც ეს პროექტით იყო გათვალისწინებული. ასევე, ჩატარდა ყველა ის სამუშაო, რომელიც აუცილებელი და გადაუდებელი იყო შემდეგი ეტაპისთვის. პროექტით გათვალისწინებულია შესაბამისი შეკიდული ჭერის მოწყობა და ამიტომ არსებული თაღი, რომელიც ავარიულ მდგომარეობაში იყო და რაზეც არაერთი დასკვნა არსებობს, საჭიროებდა შესაბამის გამაგრებით სამუშაოებს. სწორედ ამის გამო მოგვიწია სადგურის დროებით დახურვა“, — განაცხადა თბილისის მერმა.

წესით, მერს ქილიკი არ უნდა უკვირდეს თუ იმას გავითვალისწინებთ, რომ სადგურების რეაბილიტაციას, რომელიც ხშირად იქცევა ხოლმე აქილევსის ქუსლად ტენდერში გამარჯვებული კომპანიების მიერ ვალდებულებების არასრულფასოვნად შესრულების (ან საერთოდ შეუსრულებლობის) გამო. ყველას გვახსოვს „ვარკეთილის“ ახალგარემონტებულ სადგურში ჭერის ჩამონგრევა, რომლის დროსაც 11 ადამიანი დაშავდა. 2016 წელს დაწყებული რეაბილიტაცია ჯერაც არ არის დასრულებული. სამუშაოები თავიდან 350 000 ლარი დაჯდა და „ყვარელმშენი“ მუშაობდა, ამ პრობლემის შემდეგ ახალი ტენდერის საფუძველზე „ვარკეთილის“ მეტროში სამუშაოები 2022 წელს კომპანია „მამისონმა“ გადაიბარა, თუმცა ვალდებულებები ვერც მან შეასრულა და ხელშეკრულება შეუწყდა. ბოლოს კი სამუშაოების შესრულება „ბადა კონსთრაქშენს“ გამარტივებული შესყიდვის საფუძველზე გადაბარდა.

დღეს დედაქალაქის მთავრობის სხდომაზე მერმა განაცხადა, რომ სამუშაოები „წლის ბოლოსთვის მთლიანად უნდა იყოს დასრულებული, მეტროსადგური უნდა იყოს რეაბილიტირებული და ყველანაირად მოწესრიგებული. რა თქმა უნდა, ჩვენ არ ვერიდებით ვისაუბროთ გამოწვევებზე, სირთულეებსა და პრობლემებზე, რომლებიც საკმაოდ ბევრი გვაქვს დედაქალაქში“.

ისტორია მეტროზე

თბილისის მეტროს წელს 59 წელი შეუსრულდა. პირველი მგზავრები მიწისქვეშა ტრანსპორტმა 6,5 კმ-იან მონაკვეთზე, დიდუბის სადგურიდან რუსთაველამდე 1966 წლის 11 იანვარს გადაიყვანა. მას შემდეგ მეტრომ დიდი გზა გაიარა. მეტროს ორი — ახმეტელი-ვარკეთილის და საბურთალოს — ხაზი აქვს. 27,3 კილომეტრიან სალიანდაგო ხაზზე 23 სადგურია, მათგან ყველაზე ბოლო — „სახელმწიფო უნივერსიტეტი“ — ექსპლუატაციაში 2017 წლის ოქტომბრიდან შევიდა. სადგურების უმრავლესობა მიწისქვეშაა, მხოლოდ 2 მათგანი, „გოცირიძე“ და „დიდუბე“ ხვდება მიწის ზემოთ, ღია სივრცეში. ლიანდაგების მიხედვით გვირაბების საერთო სიგრძე 57 კილომეტრია, პირველი ხაზის – 40, მეორის კი – 17 კმ.

მეტრო დღეს თბილისის მნიშვნელოვანი სატრანსპორტო სისტემაა. მასზე მოთხოვნა მუდმივად იზრდება და ავტობუსების შემდეგ, მგზავრთა მომსახურების მიხედვით, მეორე ადგილზეა. თბილისის სატრანსპორტო კომპანიის მონაცემებით, მიწისქვეშა ტრანსპორტს ყოველდღიურად 450-500 ათასი მგზავრი გადაჰყავს, რაც 2-ჯერ აღემატება 2-3 წლის წინანდელ მაჩვენებლებს.

XXI საუკუნეში, მაშინ, როდესაც მსოფლიოს ბევრ ქალაქში თანამედროვე ტექნოლოგიები ამ სატრანსპორტო სფეროშიც შეიჭრა, თბილისის მეტროში პრობლემები საკმაოდ ბევრია: მოცდის დრო ხშირად განუსაზღვრელია, პიკის საათებში ხალხმრავლობაა, არის გარკვეული შეფერხებები, ზოგჯერ სადგურებში წყალიც ჩამოდის…

და ბოლოს

თბილისის მერიის ახალი გეგმები და იდეები განა არ მოგვწონს, უბრალოდ, გამოცდილებიდან ბევრი შეუსრულებელი დაპირების ფონზე, სკეპტიციზმი გვიპყრობს.